Prostat erkek üreme sisteminin bir parçasıdır, Prostatın görevi, boşalma sırasında testislerden Üretra’ya taşınan meniyi sıvılaştırmaktır. Ağırlığı ise 30 grama yakın ve boyutu bir ceviz büyüklüğündedir. Mesanenin altında, rektumun önünde yer alır. Üretra olarak adlandırılan, mesaneden çıkıp penisin içinde ilerleyerek idrarı taşıyan kanalı çepeçevre sarar.
Her erkekte doğuştan bulunan ve yaş ile birlikte hormon dengesinin değişmesi nedeniyle büyümeye başlayan prostat kişinin hayat kalitesini oldukça düşürüyor. Yapılan çalışmalar; 60 yaşındaki erkeklerin %50’sinde, 80 yaşındaki erkeklerin ise %90’ında iyi huylu prostat büyümesinin görüldüğünü gösterirken, her 12 erkekten biri de prostat kanserine yakalanıyor. Prostat Kanseri Derneği’nin verilerine göre; erkeklerde kansere bağlı ölümlerde akciğer kanserinden sonra ikinci sırayı, prostat kanseri ölümleri almaktadır. Prostat kanserine bağlı ölümlerin önlenmesin de erken teşhisin çok önemli bir yeri bulunmaktadır.
Prostat sağlığı için beslenme önerileri
Prostat büyümesi ve Prostat kanseri hastalığına karşı, beslenmemizin ve tükettiğimiz gıdaların çok önemli faydaları bulunmaktadır. Beslenmemizde ki ufak değişiklikler yapmanın prostat kanserinin yayılmasını yavaşlatabileceğini, bu hastalığı önleyebileceğini ve en önemlisi hastalıktan koruyabileceğini unutmadan, hangi gıdanın ve ne şekilde tüketmemiz bu hastalığı yenmemiz de katkıları olacak onlara hep beraber bir bakalım. Elbette taze ve mevsiminde besinler tüketmeye özen göstererek.
Domates (Mevsiminde), Zerdeçal ,Nar, Somon balığı, Yeşil çay( PSA’yı düşürür),Kabak çekirdeği , Brokoli, karnabahar, karalahana, lahana ve turp ailesinden yenile bilinir. Haftada en az iki kere bakliyat ürünleri tüketilmeli. Her yemekte baharat kullanmaya özen göstermeli, Özellikle biberiye, zencefil, sarımsak, zerdeçal, fesleğen, kekik ve köri tercih edilmeli. Taze zencefil, havuç, domates suyu, greyfurt ve pancarın taze olarak suyunu sıkıp günlük bir bardak içilmeli.
Günde 1,5–2 litre sıvı tüketmeli, Kafein içerikli çay, kahve, asitli içeceklerden kaçınılmalıdır. Beyaz ekmek, beyaz pirinç gibi rafine tahıllar yerine tam buğday ekmeği, çavdar ekmeği tercih edilmeli. Domates, salça, ketçap, çorba, domates sosu yapımı aşamalarında işlemden geçerken hücre duvarı parçalanıyor ve likopen vücut için daha erişilebilir hale geliyor. Araştırmacılar günlük düzenli domates ve domates ürünlerinin tüketilmesinin DNA hasarını ve dolayısıyla prostat kanserini önlediğini vurguluyorlar.
Prostat büyümesi evreleri
Prostat bezinin büyümesi ile başlayan sorun Prostat büyüdükçe idrar kanalını sıkıştırır ve mesane ( idrar torbası) duvarı kalınlaşır. Zamanla, mesane kasılma gücünü yitirip, idrarı yapamaz tam boşaltamaz hale gelip mesaneyi tıkayabilir veya tahriş edebilir. İdrar kanalının sıkışması ve idrarının tam boşalamaması ile hastalık farklı bir şekil alır. Prostatın büyümesi kendisi kanser değildir ve kansere sebep olmaz. Ancak prostat bezi büyümesi ve şikayetleri ile prostat kanseri aynı anda meydana gelebilir. Büyük prostatın yol açtığı şikayetler ile prostat kanserinin sebep olduğu şikayetler benzeyebilir, burada ikisinin ayrımının doğru yapılması kişi sağlığı açısından hayatidir.
Prostat bezi büyüdükçe İdrara gitme sıklığı 1-2 saate kadar düşebilir ve idrar torbasında biriken idrar Mesanede enfeksiyon ve hasara sebep olabilir, idrardan kan gelmesine sebep olabilir ve hatta böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilir. Cerrahi tedavi İdrar yapamama, Böbreğin zarar görmesi, Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, İdrarda kanama, Mesanede taş gibi belirtilerden sonra gereke bilir.
Sorunlar bu aşamaya gelmeden ilaç tedavisi hastanın Prostat büyümesine bağlı şikâyetleri azaltır ama prostatı küçültmez,çok hızlı etki göstererek hastanın şikâyetlerini kısa sürede azaltırlar. Her türlü olasılıklar düşünülerek risk dahilinde olan kişiler belirli periyodlar ile Tam İdrar tahlili ve Prostat kanseri taraması için PSA kan tahlilini ihmal etmemelidir. Yüksek PSA seviyeleri, prostat büyümesi, prostat iltihabı veya prostat kanseri habercisi olabilir.
İdrarda kanama önemli olabilir
İdrarda kanama dikkate alınmalı, İdrarda kanama görülür görülmez en kısa sürede bir hekime başvurulmalıdır. İdrarın pembe veya kırmızıya dönük renkte olması, kanamaya işaret eden ı çok önemli bir belirtidir,böbrek, mesane ve prostat tümörleri kanlı idrara sebep olabilir..
üretra ; ( sidik borusu, idrar yolu) mesaneyi vücut dışına bağlayan bir borudur. Her iki cinsiyette de üretranın bir boşaltım işlevi vardır, erkeklerde ayrıca meninin geçmesini sağlayarak üremeyle ilgili de bir işlevi de bulunur.
Likopen: sebze ve meyvelerin içerisinde bulunan, kırmızı rengini veren, doğal bir pigmenttir. Vücudumuzda bulunur fakat üretmediği için, dışarıdan alınması gereken bir maddedir.
Domates başta olmak üzere, tropikal meyveler, karpuz ve kırmızı greyfurt gibi meyve ve sebzeler de likopen kaynaklarındandır. Özellikle bu besinler işlendiklerinde likopen artmaktadır. Örneğin ketçap ve salça gibi. Likopen, ısıtıldıkça kendine hacim kazandıran bir besindir. Isıl işlem gören likopen, artış gösterir. 100 gr domateste; 3 gr likopen bulunurken, aynı miktardaki salçada 85 gr likopen bulunmaktadır. Domates, Domates salçası, Domates sosu ve püresi, ,Cennet hurması, Papaya, Ketçap, Pembe greyfurt, Karpuz, Kuşburnu, Çilek ,Kırmızı biber, Nar, domates piştikçe likopen oranı artmaktadır ve zeytinyağı ile birlikte yenildiğinde vücut tarafından daha iyi sindirilmektedir.
LİKOPEN ORANI YÜKSEK OLAN MEYVE VE SEBZELER
Ürün Likopen (mg /100 g)
Domates Salçası 85
Domates Ketçabı 15.9
Domates Suyu 9.5
Domates sosu 14.1
Karpuz 4.0
Pembe Greyfurt 4.0
Taze domates 3.0
Sağlık, Sevgi ve Muhabbetle
TÜRKİYE POSTASI GAZETESİ
Genel Yayın Yönetmeni
Mustafa Hakkı SEZGİN
