Omurilik, omur gövdelerinin arka kısmında yer alan bir yapıdır. Başın hemen altından başlayarak aşağıya kadar uzanır. Omurgada boyun, sakral bölge denilen kuyruk sokumu bölgesi, bel ve göğüs bölgesi olmak üzere 4 ayrı omur grubu bulunur. Omurilik’te kanal daralması, yoğunlukla boyun ve bel bölgesinde görülür. Bu durumun en büyük sebebi; bu bölgeler beden ağırlığının en çok yoğunlaştığı omurga bölgeleri olmasıdır. Aynı zamanda omurgada hareketliliğin en fazla sağlandığı iki bölgedir. Boyunda 7 adet, bel kısmında ise 5 adet omur bulunur. Bu bölgede yer alan diğer anatomik oluşumlar; omurların birbiri ile hareket ettikleri faset eklemler, omurların gövde arkasından geçen kuvvetli bağ dokusu, omurlar arasındaki disk ve omurilik kesesi arkasında yer alan sinir alanıdır.
Omurilikte kanal daralması, adında anlaşılacağı üzere, omurların arka bölümünde yer alan sinir hattının geçtiği kanalının daralması sonucunda omuriliği çeşitli düzeylerde sıkıştırması ve beraberinde bu kayma durumu ile sinir köklerine yaptığı basıya denir. Dejeneratif(yıpratan) bir süreç olan omurilik kanal daralması, omurlar arası disklerin yaşlanmaya bağlı olarak sahip olduğu sıvı içeriğinin azalması, omurlar arkasındaki bağ yapınında bulunduğu eklem bölgesinin kireçlenmesi, sinir bölgesinin kalınlaşarak omurlar tarafından basıya maruz bırakılması ve aşırı kilolu hastalarda faset eklemlerin içe doğru büyümeleri nedeni ile gelişen bir durumdur.
Omurilikte Kanal Daralması’nın Belirtileri Nelerdir?
Omurilik kanal daralması yavaş seyreden bir süreçtir. Bu nedenle ilk başta şikayete neden olmayabilir. Ancak hastalılığın ilerlediği dönemde kişinin yaşam kalitesi bozulur ve günlük aktiviteleri dahi belirgin oranda kısıtlanmaya başlar. Ortaya çıkan bu klinik tabloda omurilik ile ondan çıkan sinir kökleri sıkışmış, omurilik kanal çapı belirli bir derece daralmış durumdadır.
Omurilik kanal daralması, ayaklarda güç kaybı ve uyuşmaya neden olabilir. Genel bulgu belli bir mesafe yürüyen kişilerde görülen kramp ve kasılmalardır. Çok ilerleyen dönemlerde ev içinde dahi yürüyen hastalar, kramp ve kasılma yaşarlar. Hasta sırtüstü yatmakta güçlük çekebilir, öne doğru yürüme eğilimi bağlayabilir. Yine bel ve kalçadan başlayıp, ayağa doğru yayılan ağrı ile birlikte kas güçsüzlükleri başlayabilir. Bu ve buna benzer şikayetler omurilik kanal daralması için başlıca nedenler arasındadır.
Omurilik Kanal Daralması Tanı Yöntemleri
Grafide görülebilen bel bölgesi omurlarının radyolojik anatomik yapısı, omur dizilimi, sinir köklerinin çıktığı kanalların çap derecesi, omurlarda kayma, sakrum(kuyruk sokumu) ve bel bölgesi anatomik ilişkisi değerlendirilir. Bel omurlarına ait bilgisayarlı tomografi ya da 3 boyutlu rekonstrüksiyonlu bilgisayar tomografisi de belirtilen bölgelere ait tüm detayları sağlamaktadır. Ancak son yıllarda en fazla doğruluk oranı sağlayan tanı yöntemi bölgenin manyetik rezonans ile görüntülenmesidir. Bunlarla birlikte mutlaka klinik gözlemde ön planda tutulmaktadır. Omurilik Kanal Daralması şikayetlerinde mutlak teşhis ve tanı yetkisi sadece hekime aittir ve bu tip bir şikayette mutlaka ilgili uzman bir hekime başvurulması gerekir. Fizyoterapi ve rehabilitasyon süreci ilgili hekimin teşhis ve tanısı durumuna göre fizyoterapistinde klinik değerlendirmesi sonucunda uygun görüldüğü takdirde başlatılabilir.
Omurilikte Kanal Daralması’nın Tedavisi ve Bütüncül Fizyoterapi
Omurilik kanal daralması yaşayan hastanın şikayetleri çok ciddi değilse ve hızlı ilerlemiyorsa kısa istirahatler, ilaç tedavisi ve fizik tedavi ya da spinal enjeksiyonlar uygulanabilir. Burada enjeksiyon ve ilaçlı uygulamalar hekimlere aittir. Özellikle fizik tedavi yöntemleri son dönemde oldukça faydalı tedavi seçenekleri sunmaktadır. İlgili uzmanın teşhisi sonrası fizyoterapist ile birlikte kararı sonrası yapılan olan uygulamalar ağrıyı kesmek ya da tolere edilebilir seviyeye çekmek, kasları güçlendirmek ve hareket serbestliği sağlamak amacını taşır.
Fizik tedavi (fizyoterapi) ile genel olarak gerilmiş olan kasları esnek hale getirmek ve güçlendirmek için esneme hareketleri oldukça önemlidir. Bu fizik hareketleri sinirlerdeki kan dolaşımını daha da artırmaya yönelik kondisyon hareketlerini içerir. Bu konuda kondisyon programları, yürüme bandı ve yüzme egzersizleri gibi vücudun kas sistemini harekete geçirecek egzersizlerin, alanında deneyimli bir fizyoterapist gözetiminde yapılması ağrı ile başa çıkmada önemli ilerlemeler kaydettiği bilinmektedir. Özellikle yüzme programlarında suyun kaldırma kuvveti, omurgaya binen yükü azaltır. Yine yüzme esnasında vücudun bütün kasları çalıştığı için omurilikte kanal daralması şikayeti yaşayan hastalar için kas kuvvetlendirici egzersizlerin başında yüzme gelir.
Tüm bu egzersiz ve diğer uygulamalar günümüze kadar gelmiş ve uygulanması gereken önemli fizyoterapiye özgü yaklaşımlardır. Bu yaklaşımlarla birlikte gelişen tıp ve fizyoterapi sistemleri ile birlikte adını sıkça duyguğumuz fonksiyonel tıp ve bütüncül yaklaşım metotları günümüzde fizyoterapi alanını da en başarılı alanlar arasına taşımaktadır. Teşhis ve tanısı hekim tarafından koyulmuş fizik tedavi özgü rahatsızlıklarda uygulanacağı gibi omurilikte kanal daralması şikayetlerinde de fonksiyonel tıp ve bütüncül yaklaşım metotları başarı ile uygulanmaktadır. Fizyoterapide fonksiyonel tıp ve bütüncül fizyoterapi yaklaşımlarının başında;
-Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
-Psikonöroimmünoloji ( Özel beslenme ve eksik vitamin mineral takviyelerinin kullanıldığı özel bir alan )
-Ortopedik Manul Terapi ( Eller ile mutlaka uzman bir fizyoterapist tarafından uygulanması gereken tıp metodu)
-Gtos Terapi ( İğne ve ilacın kullanılmadığı yan etkisiz özel bir cihaz )
-KinezyoBand Terapi ( Özel tıbbi bantların kullanıldığı ilaçsız uygulama )
-Osteopatik Terapi gibi alanlar hastanında uygun koşullara sahip olmasıyla ve ilgili hekiminde ön görüsü alınarak uygulanması mümkün ve yüksek başarı sağlanması gerçek bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır.
Şikayetleriniz ve ağrı durumunuz henüz hafif derece iken önlem almak erken teşhis ve cerrahi gerektirmeyen tedaviler için son derece önemliyken sizde lütfen önce hekiminize sonrasında mutlak bir fizyoterapiste danışın.
Unutmayın ki bizler sizlerin sağlıklı hareket edebilmesi için varız.
Yazar: Uzm. Fzt. Ahmet Burak SEZGİN / / bilgi@ahmetburaksezgin.com | www.ahmetburaksezgin.com
