Dünyada geniş bir uygulama alanı olan fizyoterapi, ülkemizde de çok sık rastlanan bir yöntem olmaya başlamıştır. Fizik tedavi, tedavinin nedenlerine bağlı olarak ağrıyı azaltma veya yok etmeye yardımcı olur. Ayakta durmakta, yürümekte ya da hareket etmekte zorlanıyorsanız, fizik tedavi size yardımcı olabilir. Vücudunuzun zayıflamış kısımlarını güçlendirebilir, yürüyüş ve dengenizin iyileşmesini sağlar. Yaşa bağlı sorunları yönetmeniz için ihtiyaç duyduğunuz yardımı size sunar. Peki birçok yararı sunan fizyoterapi tam olarak nedir? İşte fizyoterapiye dair merak edilen 10 soru ve cevabı.
Fizik Tedavi Nedir, Ne İşe Yarar?
Tıp alanında farklı branşlarda kullanılan fizyoterapi, ortak bir tedavi yöntemdir. Kalp-sinir, kalp ve damar sistemlerindeki fiziksel ve fonksiyonel tanı ve tedavileri kapsar. Mevcut rahatsızlık bir hekim tarafından tespit edildikten sonra uygun görülmesi halinde fizyoterapiye özgü tıp etiğine ve bilime dayalı bütüncül bir rehabilitasyon sürecine girilir.
Fizik Tedavi Uygulamaları Nelerdir?
Tedaviye geçilmeden önce bir uzman tarafından hastanın teşhisi koyulur ve sonrasında gerekli tedavi planları yapılır. Tedaviler hastanın durumuna göre farklılık gösterse de kullanılan bazı tedavi yöntemleri şöyledir:
- Egzersiz:Hastanın kas ve iskelet siteminin fiziksel aktivitelerle kuvvetlendirildiği tedavi yöntemdir.
- Elektroterapi:Bu tedavi ağrı ve kas güçsüzlüğünü ortadan kaldırmak amacıyla yapılır. Alternatif akımlar, alçak veya yüksek elektrik akımları kullanılır.
- Fototerapi:Gerekli bölgelere lazer ve UV ışınlarının kullanıldığı yöntemdir.
- Manuel Terapi: Elle yapılan tedavi yöntemi olup herhangi bir ilaç ya da cihaz içermez.
- Hidroterapi: Su ile yapılan bir tedavi yöntemi olup sıcak su küveti, deniz suyu ile tedavi gibi uygulamaları içerir.
- Mekanoterapi:Farklı aletlerin kullanıldığı bu tedavi yönteminde bel ve boyun çekme hareketleri, kompres uygulamaları ve manipülasyonlar uygulanır.
- Kriyoterapi:Bu tedavi türü buz paketi, soğuk su torbası, sprey ya da soğuk kompresler ile yapılan bir yöntemdir.
- Termoterapi:Gerekli bölgelere yüzeysel ya da derin ısı uygulamaları yapılır. Sıcak paketler, ultrason tedavisi, parafin banyosu, kızılötesi ışın ya da güneş ışınlarının kullanıldığı bir tedavi türüdür.
- Osteopati:Eller kullanılarak organ, kas-iskelet sistemi ve kafa sistemi üzerinden doğru hareket ve çalışma prensibi hedeflenir.
- Psikonöroimmünoloji:Doğru beslenme, stress yönetimi, çevresel faktörler, vitamin-mineral seviyeleri gibi etkenlerin fizyoterapi ve rehabilitasyon programıyla birleştirilmesi yaklaşımı.
- GTOS Terapi:Golgi Tendon Organ Stimülasyonu adından gelen elektronik bir alet yardımıyla uygulanan fizyoterapi ve rehabilitasyona özgü metot.
- Kayroprakti:Eller kullanılarak uygulanan fizyoterapiye özgün metotları içeren manuel terapi metodu.
Hangi Hastalıklarda Fizik Tedaviye Başvurulabilir?
- Sırt, boyun, bel ağrılarında,
- Omurga hastalıklarında,
- Boyun, bel ve sırt fıtıklarında,
- Eklem hastalıkları; omuz, dirsek, artroz, kalça, diz, el ve el bileği ağrıları, ayak ve ayak bileği ağrıları,
- Fibromiyalji sendromu ve karpal tünel sendromunda,
- Ortopedik ameliyat öncesi veya sonrasında,
- Eklem sertlikleri ve güçsüzlüklerinde,
- Kemik erimesinde,
- Pelvik taban problemlerinde,
- Kadın ve erkek sağlığı problemlerinde,
- Bel fıtığı, sırt fıtığı, boyun fıtığı problemlerinde,
- Skolyoz,
- Miyofasyal ağrı sendromunda,
- Migren,
- Beyin kanaması veya damarlardaki tıkanmadan dolayı oluşan felçlerde,
- Sinir ve tendon yaralanmalarında,
- Nörolojik hastalıklarda,
- Damar hastalıklarında,
- Tenisçi dirseği, golfçü dirseği ve tetik parmak durumlarında tedaviye başvurulabilir.
Evde Fizik Tedavi Yapılır Mı?
Uzman değerlendirmesi sonrası kişiye özel evde fizyoterapi uygulaması planı yapılabilir. Bu noktada fizyoterapist, hastasına tedavi için gerekli yöntem ve egzersizleri detaylı bir şekilde anlatır ve nasıl uygulaması gerektiğini gösterir. Evde kendinizi daha rahat ve güvende hissedebilirsiniz. Ulaşım zorluğu çekmezsiniz. Ayrıca değerlendirme seansı sonrası durumunuza göre haftada kaç gün ve hangi günler tedavi alacağınız belirlenir. Kullanılacak cihazlarda rahatsızlığınıza göre belirlendikten sonra daha hızlı iyileşme sürecine girebilirsiniz.
Uygulamalar Kim Tarafından Yapılır?
Rehabilitasyon sürecini gerçekleştiren kişi fizyoterapisttir. Her fizyoterapist özelleştiği alana göre unvan alır. Bir fizyoterapist ağrıları ve hastalıkları daha iyi yöneterek kişinin işlevini iyileştirmeye yardımcı olur. Aldıkları eğitim aracılığıyla egzersiz ve çeşitli tedavilerle sağlığınıza kavuşmanıza odaklanırlar.
Tedavinin Etkileri Nelerdir? Yan Etkileri Var Mı?
Doktor kontrolünde kurallara uyularak yapılan tedavinin yan etkisi yok denecek kadar az olup güvenli bir tedavidir. Herhangi bir bağımlılık etkisi yoktur. Aksine tedavi uygulamalarının ağrı kesici etkisi vardır. Dolayısıyla istenmeyen bir etki oluşturmaz. Fakat bilinçsizce yapılan tedavilerde yan etki oluşabilir. Örneğin; ısı tedavisinde hastanın uygulanan bölgesinde yanık oluşabilir ya da hidroterapi tedavilerinde epilepsi ve astım krizleri tetiklenebilir.
Seans Süresi Ne Kadardır? Kaç Gün Gelmek Gerekir?
Tedavinin ortalama süresi 45 dakika ile 1 saat arası olup toplam seans sayısı kişinin mevcut durumuna göre değişebilir. Tüm uygulamalar fizyoterapistin hasta için belirlemiş olduğu programa göre değişir ve hastanın durumuna göre seans sayısı artırılabilir.
Çocuklara, Yaşlılara ve Hamilelere Fizik Tedavi Uygulanabilir Mi?
Kullanılacak tedavi dozu, süresi ve cihazlar doğru belirlendiği sürece her yaş grubu fizyoterapiye başvurabilir. Özellikle hamileliğin ilk dönemlerinde fizyoterapi almak güvenlidir. Hamile kadınlar sırt ağrısının yanı sıra birçok ağrıdan şikayetçidirler. Bu gibi durumlarda hamilelikle ilgili ağrı ve sızıları alınacak tedavi ile minimum düzeyde tutabilir ve hareket kabiliyetinizi geliştirebilirsiniz.
Fizik Tedaviden Daha Fazla Yarar Görmek İçin Neler Yapılmalıdır?
Doktorunuzun ve terapistinizin önerilerini dinlemeniz ve dikkat etmeniz gerekir. Ayrıca fizik tedavide devamlılık esastır. Tedaviyi aksatmanız tedavi süresinin uzamasına sebep olabileceği için tedaviyi düzenli şekilde devam ettirmeniz önemli. Günlük yaşantınızda size söylenen kurallara uyarak tedaviden alacağınız yararı artırabilirsiniz. Verilen egzersizleri eksizsiz bir şekilde uyguladığınız takdirde tedavinin etkinliğini ve kalıcılığını artırabilirsiniz.
Tedavide Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar Nelerdir?
Romatizmal hastalıkların aktif olduğu durumlarda fizyoterapi uygulamalarından kaçınılmalı. Kalp pili olan hastalarda elektrik akımlarının uygulanmaması ya da tedavinin doktor kontrolünde yapılması gerekir. İleri derece kemik erimesi olan hastaların tedavisinde manuel teknikler, gtos terapi ve traksiyon uygulamasında dikkatli davranılmalıdır. Fizik tedavi ve fizyoterapi konularında daha fazla bilgi için alanında Uzman Ahmet Burak Sezgin ile iletişime geçebilirsiniz.
E-posta: bilgi@ahmetburaksezgin.com
