Kurban bayramının gelmesiyle kurbanlık hayvanların seçilmesi ve alınması ile ilgili bilgilerimizi tazeleyelim. Bu süreçte yani kurbanlık alınırken nelere dikkat edilmelidir?
Hasta gözüken hayvanı almayınız. Solgun ve durgun hayvanların hasta olma ihtimali yüksektir.
Canlı olan hayvanları seçmelisiniz.Tüylerinin parlak olmasına özen gösteriniz.
Kulağının kuyruğunun kopuk veya hasarlı olmamasına dikkat ediniz.
Gözünün veya memesinin kopuk veya kör olup olmadığını kontrol ediniz.
Bazı koyunları boyayarak sizi yanıltmak isteyebilirler, özelikle kimyasal madde sürülmüş koyunları tercih etmeyiniz.
Küçükbaş hayvanlarda, oğlaklar en az 1 yaşında, kuzuların en az 6 aylık ve annesi kadar olması gerekmektedir. Koyun ve koçlar zaten kurban edilebiliyor ama yaş şartı koyun ve keçilerde fark olabiliyor.
Erkek kuzuların en az 6 aylık olması gerekirken, 1 yaşını doldurmuş olan hayvanlar kurban olarak kabul edilmektedir.
İslam inancımıza uygun olarak alt çenelerinde 2 büyük dişin olması gerekmektedir. Büyükbaş hayvancılıkta en az 2 yaşını doldurmuş olmalıdır. Tüm hayvanların 2 yaşını doldurması dişlerinden belli oluyor.
Kurbanlık hayvanda ne gibi şartlar aranır?
Kurbanlık olmaya engel sakatlıklar nelerdir?
Kurban olarak kesilecek hayvanın, öncelikle sağlam olması gerekir.
Sakat veya normal bir şekilde yaşamayacak hayvanın kurban olarak kesilmesi caiz değildir.
Hanefı ve Şafii mezhebine göre, kurbanlık olmaya engel olan sakatlıklar şunlardır:
1-)Gözlerinden biri kör olan.
2-) Zayıflıktan dolayı kemikleri sayılır durumda olan.
3-) Kesilecek yere gidemeyecek kadar topal olan. Şafıi mezhebine göre, topallığı sebebi ile sürüden geride kalan hayvan da, kurban olarak kesilmez
4-) Kulağının veya kuyruğunun üçte birinden fazlası kesilen.
Şafıi mezhebine göre, kulağı veya kuyruğu yakın zamanda kesilmişse az da olsa kesik olan hayvan, kurban edilemez. Ancak küçük yaşta iken kuyruğunun bir tarafı kesilmiş olan hayvanın büyüdükten sonra kurban olmasında bir sakınca yoktur.
5-) Dişlerinin birçoğu dökülmüş olan, Şafi mezhebine göre, doğuştan dişsiz olan hayvan kurban olabilir
6-) Doğuştan kulaksız veya kuyruksuz doğan.
Şafii mezhebine göre, doğuştan kuyruksuz ve memesiz doğan hayvan kurban olarak kesilebilir.
7-) Meme uçları kesilmiş olan veya hastalık yüzünden sütü kuruyan Beslenmesine zarar verecek derecede deli olan.
9.) Uyuzluğu sebebi ile aşırı derecede zayıflayan.
Şafiî mezhebine göre, az derece de uyuz olan hayvan da kurban olarak kesilmez. Çünkü uyuz hastalığı hayvanı zayıflatır.
10-) Her cins hayvanda, kurban olabilme yaşından daha küçük olan hayvanlar, kurban olarak kesilemezler.
SUAL: Kurban eti, derisi, bağırsakları gibi kurban ürünlerinin satılması caiz midir ?
CEVAP: Şafi mezhebine göre; Kurbanlığın derisini, isterse sadaka olarak verir isterse kendisi evde kullanır. Kurbanın ister eti olsun, ister kılı olsun veya derisi olsun hiç bir şeyinin satılması veya kurban kesen kişiye kesme ücreti olarak verilmesi caiz değildir. Fakat bunların , kesene sadaka olarak verilmesi caizdir.
Hanefi mezhebine göre; Kurbanın eti, kısmen veya tamamen sahibi ve ev halkı tarafından tüketilebileceği gibi, ister zengin, ister yoksul olsun başka kimselere de hediye ve sadaka olarak verilebilir (Ebû Dâvûd, Dahâyâ, 10).
Ancak kurbanın et, sakatat, deri, yün ve süt gibi unsurlarının satılması caiz değildir.
Bu sebeple kurbanın derisi ya da etinin satılması hâlinde alınan bedelin sadaka olarak verilmesi gerekir.
Kurbanın derisi, bir yoksula veya hayır kurumuna bağışlanabileceği gibi, evde namazlık, kalbur ve benzeri ev eşyası yapılarak kullanılmasında da bir sakınca yoktur.
KAYNAK: (Kâsânî, Bedâi‘ V, 81; Merğînânî, el-Hidâye, VII, 164).İbn Nüceym, el-Bahr, VIII, 203)(Merğînânî, el-Hidâye, VII, 165) & Büyük Şafi İlmihali, Hediyetu’l Habip, sayfa: 598