Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre 2018 yılı fitre miktarı 19 TL olarak belirlendi. Belirlenen bu miktarın, “asgari miktar” olduğu, fıtır sadakasında verilecek miktarın bir üst sınır bulunmadığı ifade edilmiştir.
Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası (sadaka-i fıtır); insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen Müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır.
Zekat- fitre-Fidye gibi ibadetlerimizi dinimize hizmette ESAS olacak şekilde yerine getirmemiz İbadetin RUHUDUR.
Yaratılış şükranesi olmak üzere sevap kazanmak amacı ile verilir.
Fıtır sadakası Hicret’in ikinci senesinde zekat farz olmadan önce vacib olmuştur.
Kimler sadaka-i fıtır vermekle yükümlüdür?
Sadaka-i fıtır, borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olarak nisap miktarı mala sahip olan her Müslüman‘a vaciptir. Bireyin sadaka-i fıtır ile mükellef olması için öngörülen zenginlik ölçüsü, zekâtta aranan nisaptır.
Fıtır sadakasını asıl ihtiyacından fazla nisap miktarı bir mala sahip olan Her Müslüman kişinin vermesi gerekir.
Ramazanı şerifte MAZARETLERİ sebebi ile oruç TUTAMAMIŞ olanlar ise FİDYE sadakası verirler.
Fıtır sadakasının vacip olma zamanı Ramazan bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.
Sadaka-i fıtır, zekat gibi malın değil, başın zekâtıdır.
Bayram sabahı nisaba malik olan kişiye bile sadaka-i fıtır vaciptir.
Bu miktar bir mala sahip olan bir kimse kendisi için, baliğ olmayan malsız çocukları için, hizmetinde bulunanlar için, sadaka-i fıtır vermesi vacibtir.
Hanımı ve büyük çocuğunun fitrelerini vermesi üzerine vacib değildir.
Fakat yanında bulunan büyük çocuğunun ve hanımının fitrelerini verir iken kendilerinden Fıtır sadakalarını vereceğine dair vekalet alması gerekmektedir..
Sadaka-i fıtrın verilesinin sağlık şartlarından birisi de Sadakası verilecek kişinin bebek çocuk veya ergin kim olursa olsun Ramazanı şerifin son günü yaşıyor veya doğmuş olmalıdır.
Sadaka-i fıtrın rüknü, onu ehline vermektir.
Zekat kimlere verilirse sadaka-i fıtırda onlara verilir.
Fitre yalnız bir fakire verilmeli, onu bir kaç fakire vermek için parçalamamalıdır.
Sadaka-i fıtır verirken niyet etmek gerekir.
Ancak fakire Sadaka-i fıtr olduğunu söylemeye gerek yoktur.
Sadaka-i fıtr öncelikle mükellefin bulunduğu yerdeki fakirlere verilmelidir.
Başka yerlere göndermek mekruhtur. Gönderilecek olan kişiler akraba veya daha muhtaç kişilerse mekruh olmaz.
Dini tabir olarak Fidye nedir, hangi durumlarda gerekir?
Fidye kelime manası olarak Bir kimseyi bulunduğu sıkıntılı durumdan kurtarmak için ödenen bedel demektir.
Dinî bir terim olarak ise, oruç ibadetinin Hastalık-Yol gibi MAZERETLERDEN dolayı yerine GETİRİLEMEDİĞİ DURUMLAR da veya hac ibadetinin edası sırasında işlenen birtakım kusurların giderilmesi için ödenen maddi bedeli ifade eder.
Hanefîler’e göre aşağıda sayılanlara fitre verilmez:
a) Ana, baba, büyük anne ve büyük babalara,
b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
c) Eşine,
d) Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
e) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, 2/223-228).
f) Şâfiîlere ve İmam Ebû Yûsuf’a göre fitre, Müslüman olmayana da verilemez (Mâverdî, el-Hâvî, 3/387; 10/519; Merğinânî, el-Hidâye, 2/223).
Zikredilenlerin dışındaki kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide gibi akrabalar zengin değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir (Zeylaî, Tebyîn, 1/301).
“Namaz kılmayana zekat verilmez” diye bir islâmî hüküm yoktur.
Zekat- fitre-Fidye gibi ibadetlerimizi dinimize hizmette ESAS olacak şekilde yerine getirmemiz İbadetin RUHUDUR.
Müslüman olup namaz Kılamayan hidayetin vaktine esir kişiye de Fıtır-Fidye sadakası verile bilinir..
Kişinin ihtiyacı ve Fıtır-Fidye-zekat verilmesi ile verilememesi durumlarında İslam ile ilişkisinin nasıl olacağı göz önüne alınarak ona da zekat verilir, hatta duruma ve hasıl edeceği sonuca göre bazen kılana tercih edilebilir.
Ancak farz ihtiyat gereği içki içen, namaz kılmayan ve açıktan (alenî olarak) büyük günahları işleyen kimseye fitre verilmemelidir. Fitreyi-Zekatı günah işlerde kullanacak olan kimseye, fitre-Fidye ve zekat verilmemesi gerekir.
Nisap Miktarı NEDİR..
Nisap miktarı altında 20 miskal olarak belirlenmiştir. Fakat 20 miskalin kaç gram altına ve kaç Türk lirasına karşılık geldiği ise tartışmalı bir konudur.
Peki Türkiye’de 20 miskal kaç gram altın olarak belirlenmiştir. Din İşleri Genel Müdürlüğü 20 miskal altının bugün Türkiye’de 80.18 gram olduğuna karar vermiştir. Bir başka değişle Türkiye’de zekat verme sınırı 80.18 gram altına sahip olmaktır.
Nisap Miktarı (80.18 gram) = 15.807,81 TL
Fitre ya da fıtır sadakası vermek için nisap miktarı sahipliği üzerinden bir yıl geçme şartı bulunmamaktadır.
Nisap miktarı son güncel gram altın fiyatına (1 gram altın = 197,154 TL) göre hesaplanmıştır.
Son güncelleme tarihi : 26 Mayıs 2018, Cumartesi Saat 01:01:15
Mustafa Hakkı SEZGİN/ Türkiye Postası Gazetesi / Genel Yayın Yönetmeni
