Fitre vermek için şart olan, Müslüman olmak, hür olmak ve aslî ihtiyaçlar dışında Nisab miktarı mala sâhip olmaktır.
Akıl ve bülûğ fitrede şart değildir.
Zengin akıl hastalarının ve çocukların fitreleri, velileri tarafından verilmelidir.
Fıtır sadakası (fitre), insanın yaradılışına bir şükür olmak üzere sevap kazanmak niyeti ile verdiği sadaka demektir.
Fitre, orucun kabûlüne, ölüm sekeratından ve kabir azâbından kurtuluşa bir vesiledir. Yoksulların ihtiyaçlarını gidermeye, bayram gününün neş’esinden onların da istifade etmelerine bir yardımdır. Bu cihetle fitre, insanî bir hayır ve medeni bir vazifedir.
Diyanet İşleri Başkanlığı fitre miktarını mevcut hayat şartları ve bir kişinin günlük asgari gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak 2019 yılı Ramazan ayın başlangıcından 2020 yılı Ramazan ayı başlangıcına kadar olan sürede en düşük fitre bedelini 23 lira olarak belirledi.
Belirlenen bu miktarın, “asgari miktar” olduğu, fıtır sadakasında verilecek miktar konusunda bir üst sınır bulunmadığı ifade edildi. Bu konuda ideal olanın, herkesin kendi hayat standardına göre, asgari günlük gıda harcamalarına denk düşecek bir miktar vermesi olduğu aktarılan açıklamada, söz konusu miktarın, gıda yardımı veya nakdi olarak da ödenebileceğine dikkati çekildi.
Fıtır sadakası ( fitre) kimlere vaciptir ?
Fitre vermek için şart olan, Müslüman olmak, hür olmak ve aslî ihtiyaçlar dışında Nisab miktarı mala sâhip olmaktır.
Akıl ve bülûğ fitrede şart değildir.
Zengin akıl hastalarının ve çocukların fitreleri, velileri tarafından verilmelidir.
Fitre vâcib olduktan sonra nisab miktarı olan mal telef olsa bile, fitrenin ödenmesi şarttır.
Fıtır sadakasının, Ramazan Bayramı’na kavuşan ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların, kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler için, yerine getirmekle yükümlü oldukları mali bir ibadettir.
Yoksulların ihtiyaçlarının karşılanmasına katkıda bulunmak suretiyle, toplumda karşılıklı sevgi ve kardeşlik bağlarının pekişmesine vesile olan bu ibadetin meşru kılınmasındaki temel hedeflerden birinin, insanların paylaşma bilincini canlı tutmak amaçlanmaktadır.
Fitre, Ramazan bayramının birinci günü sabahı, fecrin doğuşundan itibaren vâcib olur.
Fitreyi vermenin müstehab olan şekli ise, fecrin doğuşundan itibaren namazdan çıkmadan önce fakirlere verilmesidir.
Fakat fitrenin bayramdan birkaç gün, hatta birkaç ay önceden verilmesinde de bir beis yoktur. Böylece fakirlerin bayram ihtiyaçlarını önceden karşılamaları, noksanlarını telâfi etmeleri sağlanmış olur.
Nisap miktarı ne kadardır?
Nisap Miktarı 20 miskal ,(80. 18 gr)Altın olarak belirlenmiştir. Din İşleri Genel Müdürlüğü 20 miskal altının bugün Türkiye’de 80.18 gram olduğuna karar vermiştir. Bir başka değişle Türkiye’de zekat veFitre verme sınırı 80.18 gram altına sahip olmaktır.
Nisap Miktarı (80.18 gram) = 19.114,35 TL
Nisap miktarı son güncel gram altın fiyatına (1 gram altın = 238,393 TL) göre hesaplanmıştır.
Son güncelleme tarihi : 19 Nisan 2019, Cuma Saat 19:21:07
FITIR SADAKASI (FİTRE) KİMLERE VERİLİR?
Fitre, verileceği yerler bakımından her durumda zekâtın benzeridir. Ayet-i kerimede açıklanmıştır. “Sadakalar (zekatlar), Allah’tan bir farz olarak ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslam’a ısındırılacak olanlarla (özgürlüğüne kavuşturulacak) köleler, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalmış yolcular içindir. Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.” (Tevbe Suresi 60)
Bir kimse fitresini bir veya bir kaç yoksula verebilir. Birden çok kimseler de fitrelerini bir kaç yoksula veya tek yoksula verebilirler.
Fitre yükümlünün bulunduğu yerdeki yoksullara verilmelidir. Başka yerlere gönderilmesi mekruhtur.
FITIR SADAKASI (FİTRE) KİMLERE VERİLMEZ?
Fitrenin, Tevbe Sûresi’nin 60. ayetinde sayılanlar dışında kalan kişi ve kuruluşlara verilmesi caiz değildir.
Ayrıca fitre verilecek kişi, bu şartları taşısa bile; Ana, baba, büyük ana ve büyük babalarına, oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklarına fitre verilmez.
NOT: Zamanında ödenmeyip sonraya kalan fitreler ise, mümkün olan ilk fırsatta ödenmelidir Ödemenin bayram namazından sonraya te’hiri de câiz değildir. Bu görüş İmam Ebû Hanife’nindir. Diğer üç İmama göre, fitre, Ramazanın son akşamı güneşin batmasından itibaren Müslümanın üzerine vâcib hâle gelir.
Yurt dışında çalışan kişi, fitreyi Türkiye şartlarına göre mi verir?
Ülke ve bölgelere göre geçim standartları farklı olduğundan, sadaka-i fıtır mükellefinin kendi bulunduğu yere göre bir kişinin bir günlük normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktar üzerinden sadaka-i fıtrını vermesi gerekir.
Fıtır sadakası cami inşaatı için verilebilir mi?
Fıtır sadakasının geçerlilik şartlarından biri de temliktir. Temlik eşya üzerindeki mülkiyet hakkını veya malî bir hakkı başkasına devretmeyi ifade eder. Cami, okul, köprü, yol vb. yerlere temlik söz konusu olmayacağından fıtır sadakası verilemez. (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 291, 325)
ORUÇ FİDYESİ NEDİR?
Fidye bazı ibadetlerin eda edilmemesi ya da edası sırasında birtakım kusurların işlenmesi hâlinde ödenen dînî-malî yükümlülüktür. İbadetlerle ilgili fidye, oruç ve hacda söz konusudur. İhtiyarlık ve şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan ve daha sonra da kaza etmesi mümkün olmayan kimse, oruç tutamadığı her güne karşılık bir fidye öder. Kur’an-ı Kerim’de, Ey iman edenler! Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sakınasınız diye sizin üzerinize de sayılı günlerde oruç yazıldı. İçinizden hasta veya yolcu olan, başka günlerden sayısınca tutar. Orucu tutmakta zorlananlar için bir yoksulun (günlük) yiyeceği kadar fidye yeterlidir. Bir iyiliği mecbur olmadan yapan için bu (yaptığı) iyidir. Ama orucu tutmanız -bilirseniz- sizin için daha hayırlıdır. buyurulmaktadır. Bir fidye miktarı, bir sadaka-i fıtır miktarıdır.
Bakara Suresi – 183-184 . Ayet Tefsiri /
T.C. Cumhurbaşkanlığı/Diyanet İşleri Başkanlığı…
Google’da ORUÇ TUTUMAYAN FİTRESİ araması yapınız.
MUSTAFA HAKKI SEZGİN
