Okuma Güçlüğü (disleksi),Yazılı Anlatım Güçlüğü (disgrafi), Sayısal Hesaplama Güçlüğü (diskalkuli) şeklinde olmak üzere 3 alt tipi bulunmaktadır. 1- 7 Kasım tarihleri Disleksi Haftası olarak kabul edilmiş olup bu kapsamda farkındalık faaliyetleri düzenlenmektedir.
Özgül Öğrenme Güçlüğü; dinleme, konuşma, okuma, yazma akıl yürütme ile matematik becerilerinin kazanılması ve kullanılmasında önemli güçlükleri olan standart eğitime rağmen yaşına ve zekâsına uygun başarı gösteremeyen bireylerde görülen nörolojik kökenli gelişimsel bir bozukluktur.
Disleksi, kişinin normal veya üstün zeka düzeyinde olmasına rağmen okuma, yazma ve dil becerilerinde problem yaşamasına sebep olan özel öğrenme bozukluğudur. Genellikle okuma bozukluğu şeklinde gözlemlenen disleksi, dikkat ve hafızayı da etkilemektedir. Doğum sırasında yaşanan problemler, doğum sonrası yaşanan problemler disleksinin oluşumuna zemin hazırlayan unsurlar olarak ikiye ayrılır. Disleksili çocuklar okuma ve yazmada güçlük çektiği için öğrenme düzeyinde arkadaşlarının gerisinde kalabilirler.
DİSLEKSİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Özgül öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler; düşük okul başarısı akranlarından anlamlı derecede geri olmalarıyla fark edilebilirler. Çocuğunuz okula başladığı zaman, okuma yazma öğrendiği süreçte akranlarına oranla yavaş okuyor ve yazıyorsa, okurken veya yazarken ses ve hece atlıyorsa, b,d p,q gibi sesleri karıştırarak okuyup yazıyorsa,
Kopyalama ve boyamada zayıflık varsa ,Zayıf hafıza belirtileri varsa , okuduğu metni anlamada güçlük çekiyorsa, sayıları algılamada ve hesaplamada karıştırmalar ve güçlükler yaşıyorsa, Okul öncesi çağdaki çocuklarda renk, şekil, sayıları öğrenme konusunda bir takım güçlükler görülüyorsa, Okul çağındaki çocuklarda ise yazarken eksik yazma, hatalı yazma, ifade etme anlamında da güçlükler yaşıyorsa, çocuğu disleksi açısından değerlendirmek gerektiğini söyleyebiliriz.
DİSLEKSİ PROBLEMİ OLAN ÇOCUĞA NASIL YARDIM EDİLİR?
Disleksili çocuklar çok ince düşünceli oldukları için, çevreden olumsuz etkilenmeleri ve karamsarlığa kapılmaları an meselesidir. Bu yüzden çocuk üzerinde sorumluluğu olan herkes disleksi ne demektir, okuma güçlüğü nasıl giderilir, dislektik çocuğa nasıl destek olunur, disleksi için neler yapılmalı ve benzeri konulara hakim olmalıdır.
Disleksi için bir tedavi yoktur, ancak çocukların erken yaşta öğrenme güçlüğü ile baş etmelerine yardımcı olmak için yapabilecekleri birkaç şey vardır.
Disleksili çocuklar, teknoloji (bilgisayar, tablet ve eğitim oyunları) gibi özel eğitim araçlarından ya da sınıf içi çalışmaları tamamlamak için ekstra zamana ihtiyaç duyabilirler. Erken yaşta disleksi ile baş etmek, güven kazanma, öğrenme arzusu için çok önemlidir.
Erken Dönemde Disleksi Belirtileri
Aşağıda paylaşacağımız belirtileri taşıyan her çocuk için “disleksi” adayıdır demek mümkün değildir. Ancak yapılan araştırmalar ve izlenen yöntemler açısından bakıldığında bu tarz belirtiler taşıyan çocuklarla ilgili olarak önlem alınmasını hızlandırmak, erken teşhis ile daha rahat bir seyir izlenebilir.
Aslında çok zeki, ama neden bazı söylediklerimi anlamıyor. Çocuğum, Kitap okumamdan hiç hoşlanmıyor.Bazen derdini anlatamadığı için öfkeyle hareket ediyor,Çocuğum sürekli ağlayarak isteklerini belirtiyor, Yaşıtları ile oyunda uyum sağlayamıyor, Onunla birlikte oyun oynayamıyoruz.
Çocuğunuz Anlatılan Hikaye dinlemeye karşı duyarsız, anlatmaya da ilgisiz olursa, Çocuğunuz oyun sırasında yaşıtlarıyla doğru iletişim kanallarını kullanamayarak grupta dışlanıyorsa…
Evet, Çocuklarda erken yaşta fark edilen belirtiler, ileriki eğitim hayatını son derece olumlu şekilde etkilemektedir, erken tanı ile başlayan özel eğitim hizmetleri olumlu sonuçlar vermektedir. Erken tanı ve tedavi sorunun çözülmesinde çok büyük role sahiptir.
Disleksi tedavisin de çocuğun kendi durumundan haberdar olması gerekmektedir.
Öncelikle çocuğun bundan haberdar olması gerekmektedir. Burada aileye büyük iş düşmektedir, çocuğun anlayabileceği dilde ortada bir takım problemlerin olduğu fakat hep birlikte bu sıkıntıların üstesinden gelinebileceği ifade edilmelidir. Bu iletişimin sonunda da ailenin desteğiyle çocuk bu sorunu içselleştirmemiş olur. Bununla beraber ailenin çocukla ciddi olarak güzel zaman geçirmesi gerekiyor, oyun bu dönemde çok çok önemli ve bununla birlikte geçirilen kaliteli zaman söz konusu olduğunda da hastalığın üstesinden gelinebiliyor. Disleksinin de birçok sorunda olduğu gibi özel ilgiyle çözülebileceğini söylemek doğru olacaktır.
Üstün başarı sağlamış Disleksi olan ünlüler
Disleksili Çocuk normal ya da normalin üzerinde zekaya sahip olmasına ve eğitim olanaklarının yeterli olmasına rağmen öğrenmede zorluk çeker. Bu güçlükler genellikle ortalama veya ortalamanın üzerinde zekası olan çocuklarda görülebilmektedir. Üstün başarı sağlamış disleksi olan ünlülerden bazıları ise Einstein, Thomas Edison, Düşünen Adam heykelinin sahibi ünlü heykeltraş Rodin, Alexander Graham Bell, Winston Churchill, Walt Disney, Agatha Christie, Henry Ford, Richard Branson.Leonardo da Vinci ve Tom Crouse gibi başarılı kişilerdir.
Disleksi (Öğrenme Bozukluğu) Nedenleri Nelerdir
Anne ve babada disleksi bozuklukları varsa kalıtsal yatkınlıktan dolayı çocukta da görülebilmektedir.
Beynin giriş, çıkış, bellek ve işlem fonksiyonlarında nörolojik bozuklukları öğrenme güçlüğüne sebep olabilir. Örneğin işitme kaybı, görme kusurları gibi duyusal ve fiziksel problemlerden dolayı disleksi bozuklukları ortaya çıkabilir.
Anne karnında bir takım sebeplerden dolayıda bebekte disleksi bozuklukları oluşabilmektedir. Mesela hamileyken annenin yetersiz ve dengesiz beslenmesi, gebelik sırasında geçirilen enfeksiyonlar, bilinçsiz ilaç kullanımından dolayı disleksi görülebilir. Prematüre doğum ve plesenta anomalileri doğum sırasında oluşan komplikasyonlar, doğumdan sonra bebeğin nefes almasındaki gecikme ve geçirdiği ateşli hastalıklardan dolayı ilerde çocuklarda disleksi bozuklukları ortaya çıkabilmektedir.
Türkiye Postası Gazetesi
Mustafa Hakkı Sezgin
