TARİHİ HARRAN ŞEHRİ VE OVASI YOK OLUYOR…
İÇİMİZ YANIYOR…NEYİ BEKLİYORUZ…
ALLAH RIZASI İÇİN BU YANGINI SÖNDÜRÜN….
TÜRKİYE’DE HARRAN KADAR ZENGİN KÜLTÜRLERİN HARMAN OLDUĞU BAŞKA BİR ÖREN YERİ YOK…
Değerli dostlar, nerede ise bir aya yakın bir süredir Veysel Polat kardeşimizin sahibi olduğu GAP GÜNDEMİ gazetesi ve GAP Şehir Dergisi Harran’da sit alanına yasalara aykırı olarak yıllardır inşa edilmekte olan onlarca yapıyı feryat edercesine gündeme taşıyor. Bu yayınlar üzerine Sayın Valimiz Salih Ayhan Harran’a giderek yüreklerimize su serpen açıklamalarda bulundu. Bu açıklamaların gözle görülebilir eyleme dönmesi en büyük beklentimizdir.
Böylesine önemli bir konuyu ısrarla gündeme taşıdıkları için Sayın Veysel Polat ve İshak Polat dostlarımıza şükranlarımı sunuyorum.
Kaç kez oldu bilmiyorum ama, Harran’da olup bitenler karşısında yüreği yananlardan biri olarak duygularımı siz değerli dostlarla bir kez daha, belki de son kez paylaşıyorum.
Hz. İbrahim’in yaşamasından dolayı “İbrahim’in Şehri” olarak tanınan Harran binlerce yıllık kültür tabakalarını barındıran höyüğü, Yakup Peygamber Kuyusu, Babil ve Asur dönemlerindeki Pagan inancına ait “Sin Mabedi”, tarihteki okulu (Üniversite) ve bu okulda yetişmiş alimleri, sur içerisindeki arkeolojik alana yayılmış mimari kalıntıları, surları, iç kalesi, Emevi dönemine ait Anadolu’nun en eski, en büyük ve en zengin taş süslemeli Ulu Camii, İslam alimlerinden Hayat el-Harrani türbesi ve konik kubbeli evleri ile Anadolu’nun en önemli turizm merkezlerinden biridir.
Harran’daki konik kubbeli evlerin benzerlerine sahip olan İtalya’nın Alberobello şehri sadece bu evlerinden dolayı 1996 yılında UNESCO Kültürel Miras Kalıcı Listesi’ne alınmış olup her yıl milyonlarca turist çekmektedir.
Yukarıda anlattığım özellikleri ile Harran Alberobello’dan katbekat değerli olup 2003 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’ne alınmıştır.
2013 yılında AK Parti Milletvekillerimizden Sayın Abdülkadir Emin Önen’in girişimleri ile kendisi, AK Parti Milletvekilimiz Halil Özcan, Harran Kaymakamı Selami Yazıcı ve Harran Belediye Başkanı Mehmet Özyavuz’dan oluşan bir heyet Alberobello ile Harran’ın kardeş şehir olarak ilan edilmesi için İtalya’ya gitmiş, 08 Kasım 2013 tarihinde Harran ve Alberobello belediyeleri arasında kardeş kent protokolü imzalanmıştı.
Harran’ın da Alberobello gibi UNESCO Dünya Kültür Mirası Kalıcı Listesi’ne alınması için çalışmalar yapmamız gerekirken yasalara rağmen maalesef koruyamıyoruz ve tahrip ediyoruz. Paylaştığım fotoğraflara bakıldığında sur içindeki sit alanını betonarme yapılarla acımasızca tahrip ettiğimiz açıkça görülecektir.
Alberobello’dan bir heyet; “Kardeş şehrimiz Harran’ı bir görelim” diyerek gelse onlara sit alanının yarısını kapsayan çirkin betonarme yapıları mı göstereceğiz?
HARRAN’IN İLÇE YAPILMASI BÜYÜK BİR HATA OLMUŞTUR…
En büyük hata 1987 yılında Harran’ın ilçe yapılması olmuştur. Bu karar alınırken artacak nüfus dolaysıyla sit alanı ile birinci sınıf tarım alanlarının konut tehdidi ile karşılaşacağı öngörüsünde bulunulamamıştır. Oysa bu tür kararlarda devletin öngürülebilirlik ilkesini dikkate alması esas olmalıdır.
ZARARIN NERESİNDEN DÖNÜLSE KÂRDIR,
İLÇE’NİN TARIM DIŞI ALANA TAŞINMASI MUTLAKA DÜŞÜNÜLMELİDİR…
Zararın neresinden dönülse kârdır mantığıyla ve büyük bir cesaretle ilçe merkezinin doğudaki tarım dışı Tektek Dağları’na veya batıdaki dağlık alana taşınması mutlaka düşünülmelidir. BU YAPILMADIĞI TAKDİRDE NÜFUSU HER YIL HIZLA ARTAN HARRAN İLÇESİ ÖNÜMÜZDEKİ YÜZ YIL İÇİNDE OVANIN ÖNEMLİ BİR KISMINI YAPILARLA YOK EDECEKTİR.
Bunun için; Harran’ın Alberobello ile “Kardeş Şehir” olmasına öncülük eden Şanlıurfa AK Parti Milletvekilimiz Sayın Abdülkadir Emin Önen, Urfa Turizmine yıllarca başarılı hizmetlerde bulunmuş olan AK Parti Şanlıurfa Milletvekilimiz Sayın Cevahir Asuman Yazmacı, MHP Şanlıurfa Milletvekilimiz Sayın İbrahim Özyavuz başta olmak üzere, Sayın Valimiz Salih Ayhan, Harran Kaymakamı Sayın İbrahim Gültekin, Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Zeynel Abidin Beyazgül, Harran İlçe Belediye Başkanı Sayın Mahmut Özyavuz ve tüm Şanlıurfa Milletvekillerimizin bu önemli konuyu oluşturulacak bilim heyetiyle birlikte gündeme almalarını, bir an önce sonuca varmalarını diliyorum.
HARRAN’IN UNESCO KALICI LİSTESİNE ALINMASI İÇİN;
• Sur içi sit alanına yasalara aykırı yapılan yapılarda oturan vatandaşlarımız için TOKİ tarafından sit alanı dışında konutlar yapılmalı ve vatandaşlarımız bu konutlara taşındıktan sonra bu yapılar yıkılarak sit alanı temizlenmelidir.
• 1992 yılında yürürlüğe giren “Harran Koruma Amaçlı İmar Planı” hükümlerine mutlaka uyulmalıdır.
• Geçtiğimiz yıllarda başlanılan Harran Kentsel Tasarım projesi mutlaka tamamlanmalıdır.
• Konik kubbeli evler Kentsel Tasarım Projesi doğrultusunda restore edilmelidir.
• Restore edilen konik kubbeli evlere butik otel, kafeterya, restoran, turistik eşya satış mağazası benzeri işlevler verilmelidir.
• Prof.Dr.Mehmet Önal’ın yıl 12 ay özveri ve başarı ile yürüttüğü Harran kazılarına maddi destek mutlaka sağlanmalıdır.
• Harran İç Kalesi kazılarına ağırlık verilmeli, Anadolu’da tek örnek olan üç katlı bu kale restore edilerek kütüphanesiyle, konferans ve sergi salonlarıyla sosyal aktiviteli “Harran Arkeoloji Müzesi”ne dönüştürülmelidir.
Dr.A.Cihat Kürkçüoğlu
Sanat Tarihçisi /Harran Üniversitesi Emekli Öğr. Üyesi.
